اولین مرجع قانونی برای صدور پروانهی وکالت در ایران اتحادیهی سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران (اسکودا) است که به اختصار به آن کانون وکلا گفته میشود. طبق ماده 679 قانون مدنی، موکل میتواند هر وقت بخواهد وکیل خود را عزل کند، مگر اینکه وکالت وکیل با عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد. همچنین طبق ماده 680 قانون مدنی، تمام اموری که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل و برکناری به او در حدود وکالت خود بنماید نسبت به موکل نافذ است.
- استعلام نمایند و مراجع مزبور مکلفند حداکثر ظرف مدت 2 ماه پاسخ لازم را اعلام نمایند.
- همچنین به جز در مواردی که عذر موجه از سمت وکیل وجود داشته باشد، او باید در جلسه دادگاه و جلسات دادرسی حاضر شود و از پرونده قضایی و موکلش دفاع کند.
- در مواردی به کار میرود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او میخواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی بر عهده بگیرد.
- وکیل شخصی است که روند رسیدگی به پرونده حقوقی شما را در محاکم قضایی و اداری پیگیری میکند و مدافع حقوق موکل در مراجع قضایی است؛ اما مشاور حقوقی شخص یا سازمانی است که با بررسی وضعیت و شرایط پرونده و موقعیت شما و با در نظر گرفتن قوانین و آیین دادرسی کشور، به شما توصیههای حقوقی و مشاوره میدهد و راهکارهای حقوقی ارائه میدهد.
- وکیل سرپرست نیز باید پس از ملاحظهی گزارش حداکثر ظرف یک هفته، نظر خود را به کمیسیون اعلام نماید.
- وکالت در پرونده هایی که مرجع تجدیدنظر از آرای آنها دیوان عالی کشور است مانند جرایم مستوجب اعدام مستلزم برخورداری از پروانه وکالت پایه یک است بنابراین کارآموزان وکالت و وکلای پایه دو حق وکالت در این پرونده ها را حتی در مرحله بدوی ندارند تبصره ۳ ماده ۶ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری این امر را مشخص کرده است.
شخصی که حقوق و وکالت را آموخته باشد، ولی آزمون وکالت را نداده باشد و دوره کارآموزی را نگذرانده باشد و به صورت اتفاقی به منظور دفاع از حقوق خویشاوندان و خانواده اش وارد دادگاه و مسائل قضایی میشود و وکالت آن ها را بر عهده میگیرد، وکیل اتفاقی میگویند. در بعضی از مواقع در محاکمات قضایی، شخص به دلیل بضاعت مالی نمی تواند وکیلی را به منظور دفاع از حق و حقوقش انتخاب و اختیار کند. در این شرایط دادگاه وکیلی را از بین وکلای دادگستری برای آن شخص انتخاب میکند که در امور اداری به صورت رایگان از آن شخص دفاع کند. مشاور حقوقی آنلاین در واقع نوعی از ارائه خدمات حقوقی در بستر اینترنت مانند سایتها و اپلیکیشنهای رایج در این زمینه میباشد.
حقالوکاله وکیل چیست؟
با توجه به اهمیت جایگاه شغلی وکیل در این مقاله تصمیم داشتیم شما را با انواع وکیل، ویژگی&zwnjهای یک وکیل خوب، تفاوت میان وکیل دادگستری و قوه قضاییه آشنا کنیم. برای آشنا شدن با مقرراتی که وکلا باید در رابطه با مراجعین و موکلین خود رعایت کنند می توان به مطالعه قوانین و مقررات مربوط به وکالت که در مجموعه قوانین حقوقی درج شده مراجعه کرد، مضافاً این که خلاصه ای از موارد مهم این قانون ها در پشت برگه وکالتنامه چاپی و کلا ًدرج شده است که موکل می تواند آن را در فرصت کافی از وکیلش گرفته و بررسی دقیق نماید. در جرایمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه کیفری یک است و برخی دیگر جرایم دادسرا و دادگاه اطفال و نوجوانان به ولی یا سرپرست قانونی متهم ابلاغ می کند که برای او وکیل تعیین نمایند و چنانچه برای متهم وکیل تعیین نشده باشد یا وکیل متهم در دادگاه حاضر نباشد مرجع قضایی برای او وکیل تعیین می کند. مقررات مربوط به رد دادرس و نحوه ابلاغ اوراق، آراء و تصمیمات دیوان و وکالت و سایر موارد سکوت در این قانون به ترتیبی است که در قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی) و قانون اجرای احکام مدنی مقرر شده است. حال سوالی که ممکن است در این زمینه به ذهن خطور کند این باشد که اساسا این دو عنوان چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ پیش از پاسخ به این سوال لازم به ذکر است که وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری هردو این اجازه را دارند که در زمینه انجام وکالت در امور حقوقی فعالیت نمایند ولی در بعضی امور با یکدیگر تفاوت دارند. مشاوران حقوقی با انعقاد قرارداد مشاوره با شرکتهای خصوصی و دولتی فعالیت خودشان را در آن سازمان شروع میکنند؛ و معمولاً به عنوان نیروی استخدامی شرکت محسوب نمیشود.
وکیل به کسی گفته می شود که در رشته حقوق تحصیل کرده، در دوره های مربوط به آزمون وکالت شرکت و نمره قبولی به دست آورده است. در تعریف دیگری که برای وکیل ارائه شده، وکیل به فردی گفته می شود که از طرف یک شخص حقیقی و یا حقوقی برای انجام یک موضوع مهم مامور شده است. معمولا وقتی دعوایی بین دو طرف اتفاق می افتد، چنانچه مساله ای که باعث اختلاف طرفین شده باشد، واجد پیچیدگی هایی باشد، هر دو طرف می توانند وکیل حقوقی انتخاب کنند. زمانی که شخصی به عنوان وکیل شناخته شود ، تعهدات و اختیارات قانونی ویژه ای پیدا می کند و این امر ، وی را از سایر اشخاصی که در علم حقوق تحصیل کرده اند ، همچون مشاوران حقوقی و کارشناسان حقوقی متمایز می کند . به همین دلیل پرداختن به این سوال که به چه کسانی وکیل گفته می شود و نکات مهم در انتخاب وکیل کدامند ، مهم و ضروری است .
دادخواست شخصی که وکیل رسمی دادگستری نیست و پروانه ی وکالت اتفاقی را هم راجع به تقدیم دادخواست فرجامی از طرف موکل، پیوست دادخواست مزبور نکرده است، قابل قبول نخواهد بود. در بسیاری از موقعیت ها فرد شرایطی برای انتخاب وکیل ندارد و برای این کار باید آن را به فرد دیگری بسپرد تا از جانب خودش برای او یک وکیل اختیار کند. باید به این نکته توجه داشت که این نمونه از وکیل بیشتر برای رسیدگی به امور جزایی و محکومیت های مالی انتخاب می شود که فرد به دلیل حبس نمی تواند برای خود وکیل اختیار کند.
مطابق فرمان وزیر عدلیه مرحوم فروغی، وکلا به ۳ درجه تقسیمبندی میشدند و حق مداخله در پروندههایی را داشتند که از محاکم ابتدایی تا دیوان عالی کشور را شامل میگردید و به همین منظور امتحاناتی از وکلا اخذ میگردید. نکته۲ـ اگر چه امر وکالت قانوناً به رشته های تخصصی تقسیم نشده و وکلا می توانند در همه مسائل حقوقی دخالت کنند ولی هر وکیلی براثر ممارست و تجربه، در نوع خاصی از دعاوی تبحر یافته است. مثلاً شخصی در یکی از امور بین المللی یا امور خانواده، قراردادها، حقوق اداری، ثبتی، مالیاتی ، جزایی ( قتل، چک، سرقت و…) تجربه زیادی داشته لذا بهتر است در این گونه موارد با پرس و جو از مطلعین به نزد وکیلی برویم که در موضوع کار ما تبحر ویژه ای دارد یا به آن مشهور شده است. وکیل پایه یک دادگستری این اجازه را دارد که بدون هیچ محدودیتی در تمامی محاکم حقوقی یا کیفری کل کشور فعالیت حقوقی کنند.
2) حق الوکاله وکیل تابع قراردادبین طرفین خواهد بود واگر نسبت به حق الوکاله یا مقدار آن قراردادنباشدتابع عرف وعادت است اگر عادتی مسلمی نباشد وکیل مستحق اجرت المثل است. لازمه ی اثبات واحقاق حق در دادگستری است وهر دعوا یا دفاعی که بدون رعایت آنها مطرح شود ممکن است موجب شود حقی که در ماهیت ودر حالت ثبوتی انجام شود اثبات واحقاق نگردد ودر نتیجه شخص بی حق در دعوا پیروز شود. اشخاصی که واجد معلومات کافی برای وکالت باشند ولی شغل آنها وکالت در عدلیه نباشد؛ اگر بخواهند برای اقربای سببی یا نسبی خود (تا درجه ی دوم از طبقه ی سوم) وکالت بنمایند، ممکن است که به آنها سه نوبت در سال جواز وکالت اتفاقی داده شود. در راستای تضمین قانونی اصل برابری، رفتار برابر و یکسان با همه اشخاص در مراجعهمه اشخاص در مقابل قانون و مراجع دادگستری مساوی هستند.
لزوم استفاده از وکیل دادگستری در دعاوی :
وکیل قضایی به وکیلی گفته میشود که پروانه وکالت داشته و به همین علت حق وکالت از اشخاص را در دادگاهها و سایر مراجع قضایی دارد. برای اینکه شخصی بتواند وکیل قضایی شود، باید در رشته حقوق تحصیل کرده و پس آن با قبولی در آزمون وکالت، از کانون وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، پروانه وکالت دادگستری دریافت کند. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. مهم ترین وظیفه و تکلیفی که وکیل به آن متعهد شده ، آن است که پس از اثبات وکالت وکیل در دادگاه ، به صورت تمام و کمال از موکل خود دفاع کرده و از اینکه حقوق قانونی وی در مراجع قضایی پایمال شود جلوگیری کند ؛ به ویژه در دعاوی کیفری که بعضا جان انسان ها در گروی دفاعیات وکلا از موکلین خود می باشد . از سوی دیگر، هر دعوای کیفری فقط و فقط یک بار توسط دادگاه بررسی میشود، به این معنا که پس از یک بار بررسی و صدور حکم نهایی، امکان مطرح کردن دوباره شکایت وجود ندارد. به این ترتیب، گرفتنِ یک وکیل کیفریِ خوب بسیار ضروری است زیرا چنین وکیلی به موازات داشتنِ ویژگیها و خصوصیات مورد نیاز، به اندازه کافی به همه مسائل حقوقیِ ذیربط نیز اشراف و آشنایی دارد و میتواند با ارائه توضیحات و مدارک و اسناد به بهترین نحو از موکل خود دفاع کند.
همچنین اعتبار وکیل، تخصص او، شهرت و تحصیلات تکمیلی وی و… عواملی هستند که در تعیین حقالوکاله مؤثر میباشند. تعهدات وکیل بستگی به این دارد که تا چه اندازه و در چه موضوعاتی از موکل اختیار و اجازه پیگیری امور را داشته باشد. با از بین رفتن متعلق وکالت ، با انجام مورد وکالت توسط خود موکل و با انجام عملی از سوی موکل که منافی با وکالت وکیل باشد.
اما وکیل پایه دو تنها حق شرکت در آن دسته محاکم کیفری را دارد که به جرایم تعزیری حبس کمتر از ۱۰ سال، شلاق و جزای نقدی و همچنین در محاکم حقوقی پرونده های مالی کمتر از ۵۰ میلیون تومان و خواستههای غیر مالی به جز اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب، را دارد. مجله خبری وکیل در هر مسالهای مشاوره حقوقی موظف به جمعآوری اطلاعات دقیق دربارهی موضوع و استفاده صحیح از قوانین است. توصیه ای که لازم می دانیم در اینجا نیز مجددا آن را مطرح کنیم، مراجعه به وکلایی است که در رابطه با موضوع پرونده دعاوی، مهارت و تخصص بالایی دارند.