وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصاً امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمی‌کند و بدین جهت، وکالت را نمی‌توان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی آورده‌است و در قانون اساسی نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده‌است و از اصل چهل و چهار مستثنی است. برخی شهروندان تصور می کنند که به صرف اینکه شخصی در رشته حقوق تحصیل کرده است ، وکیل شده است و یا اصلا می گویند که فلان شخص ، وکالت خوانده است . به کار بردن چنین اصطلاحاتی از منظر حرفه ای و به لحاظ حقوقی نادرست است و سبب می شود که افراد در انتخاب وکیل دادگستری، اعم ازوکیل کیفری، طلاق و… بسیاری از شهروندان به صورت خلاصه و اجمالا با مفهوم وکالت و انتخاب وکیل آشنا هستند و وکیل یا وکلا را اشخاصی می دانند که در نزد دادگاه ها و مراجع قضایی حاضر می شوند و به دفاع از حقوق موکل خود می پردازند .
- وکالت یکی از عقود بسیار رایج میباشد، که امروزه در صحنه‌های اجتماعی و اقتصادی و بانک‌ها استفادۀ زیادی می‌شود.
- در واقع این افراد بدون وارد شدن به مراحل کارآموزی و آزمون کانون وکلا در یک مورد خاص پروانه وکالت اخذ نموده اند و او با سپری نمودن روند قانونی و پرداخت هزینه ها می تواند چنین وکالتی را بپذیرد و از این طریق از حقوق خویشاوندانش دفاع کند، به چنین وکیلی وکیل اتفاقی می گویند.
- تبصره ۲- هرگاه پس از تعیین وکیل تسخیری، متهم، وکیل تعیینی به دادگاه معرفی کند، وکالت تسخیری منتفی می شود.
- نایب السلطنه را در دوره صفویه وکیل می‌گفتند و عنوان وکیل الرعایا هم از همین جا برخاسته است.
- وکیل قضایی به وکیلی گفته می‌شود که پروانه وکالت داشته و به همین علت حق وکالت از اشخاص را در دادگاهها و سایر مراجع قضایی دارد.
- بسیاری از امور حساس همانند نقل و انتقال اموال غیر روایت شده تنها با داشتن وکالتنامه رسمی شدنی است و با وکالتنامه غیررسمی و عادی امکان‌پذیر نمی‌باشد.
در صورتی که شخص مورد نظر این دوره را هم با موفقیت پشت سر بگذارد و بتواند حدنصاب نمره را در آزمون وکالت پس از کارآموزی کسب کند، به عنوان وکیل قوه قضاییه می‌توانند مشغول به کار شود. وکیل انتخابی یکی از رایج ترین انواع وکیل است؛ به این صورت که فردی وکیل خود را که دارای پروانه وکالت پایه یک از کانون وکلای دادگستری (اسکودا) یا مرکز امور کارشناسان قوه قضائیه میباشد را شخصا انتخاب می کند و با تنظیم قرارداد وکالت، او را برای دفاع از حقوق خود در مراجع قضایی، نماینده قرار می دهد. به این معنا که بر اساس قوانین و مقررات ، تنها به اشخاصی وکیل اطلاق می شود که تحصیلات حقوقی لااقل در مقطع کارشناسی در یکی از رشته های حقوق یا فقه و حقوق داشته باشند و سپس در آزمون وکالت که توسط مرکز وکلای قوه قضاییه و یا کانون وکلای دادگستری برگزار شده است ، شرکت کرده باشند و با احراز نمره قبولی ، وارد دوره کارآموزی وکالت شده باشند . همچنین با معرفی شخص به‌عنوان وکیل تسخیری، وی نمیتواند مسئولیت محول شده را نپذیرد، زیرا که هر وکیل دادگستری در سال باید سه دفعه، تسخیرا و مجانا برای متهمین وکالت کند. بعد از گذراندن تحصیلات خود در دانشگاه و اخذ مدرک تحصیلی خود باید در آزمونی به نام وکیل قوه قضاییه که از طرف قوه مربوطه برگزار می شود، شرکت کند و پس از آن نیز خود را برای دوره کارآموزی آماده کند.
بسیاری از امور حساس همانند نقل و انتقال اموال غیر روایت شده تنها با داشتن وکالتنامه رسمی شدنی است و با وکالتنامه غیررسمی و عادی امکان‌پذیر نمی‌باشد. مجله خبری وکیل در دعاوی مالی و دعاوی که موضوع آنها اموال است، مانند دعاوی چک، سفته و بیشتر دعاوی ملکی، حق‌الوکاله براساس ارزش مال مورد دعوا دریافت می‌شود و کاملاً براساس توافق بین وکیل و موکل، شرایط دعوا، سختی یا آسانی و نیز رفت و آمد وکیل تعیین می‌شود. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود. در صورتیکه وکالت در خارج از ایران داده شده باشد باید به گواهی یکی از مامورین سیاسی یاکنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد.
وکلای پایه فقط مجاز به شرکت در دادگاه های کیفری منجر به حبس کمتر از 10 سال و شلاق و جریمه نقدی و اقدامات امنیتی و در دادگاه های قضایی هستند در صورتی که ادعا کمتر از 500 میلیون ریال یا ادعاهای غیرمالی باشد در آزمایشات آنها می توانند از حقوق موکلین خود دفاع کنند ، اما وکیل پایه یک دادگاه حق شرکت در کلیه دادگاهها از جمله حقوقی و کیفری و … را دارد. وکلائی که دارای مجوز از کانون وکلا هستند ، ابتدا یک دوره کارآموزی 2 ساله را می گذرانند و می توانند تحت نظارت وکیل مدافع حقوق مشتری شوند ، و پس از 2 سال ، و همچنین تایید صلاحیت های دانشگاهی و انتخاب ها مرتبط ، آنها موفق می شوند یک وکیل قانون اساسی شوند. وکلای پذیرفته شده در آزمون وکالت کانون وکلا ، پس از طی دوران کارآموزی وکالت ، می بایست مجددا در آزمونی تحت عنوان آزمون اختبار شرکت کنند و قبول بشوند تا به آنها وکیل پایه یک دادگستری گفته شود . بنابراین هر شخصی که صرفا تحصیلات حقوقی داشته باشد ، وکیل نیست و تا قبل از احراز شرایط و شرکت در آزمون ، اگر قصد داشته باشد به امور حقوقی بپردازد ، تحت عنوان کارشناس حقوقی یا مشاور حقوقی شناخته می شود ؛ نه وکیل .
2- قابل دفاع بودن پرونده یعنی ممکن است شخص برای پرونده‌ای درخواست وکیل کند که هیچ نتیجه‌ای در بر ندارد و تنها باعث اتلاف وقت و هزینه می‌شود. به این تخلف در دادسرا و دادگاه انتظامی کانونی رسیدگی خواهد شد که تخلف در حوزه آن انجام شده است. عدم حضور کارآموز در بیش از یک پنجم مجموع جلسات سخنرانی یا کارگاه‌های آموزشی، نقصان محسوب می‌شود. وکیل کارآموز باید کلیه امور وکالتی را که خود قبول میکند یا توسط وکیل سرپرست به او واگذار می‌شود، مانند تنظیم وکالتنامه، دادخواست، شکواییه، لایحه و … با نظارت وکیل سرپرست انجام دهد.
بهترین وکیل تبریز
داوران در رسیدگی و رای، تابع مقررات قانون آیین دادرسی نیستند ولی باید مقررات مربوط به داوری را رعایت کنند. اشخاصی که به عنوان وکلای دفاتر حمایت قضایی از بسیجیان و ایثارگران وکالت می‌کنند حق حضور و دفاع در دیوان عالی کشور را دارند. چنانچه بازپرس، مطالعه یا دسترسی به تمام یا برخی از اوراق، اسناد یا مدارک پرونده را با ضرورت کشف حقیقت منافی بداند، یا موضوع از جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور باشد با ذکر دلیل، قرار عدم دسترسی به آنها را صادر می کند. این قرار، حضوری به متهم یا وکیل وی ابلاغ می شود و ظرف سه روز قابل اعتراض در دادگاه صالح است. توافق کارگر و کارفرما در خصوص بیمه ، همواره یکی از پرونده هاییی که تعداد بالایی هم در محاکم قضایی دارد پرونده های بین کارگر و کار فرماست .
انواع وکالتنامه
2- طبق ماده ۳۷ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نباید بعد از استعفا از وکالت یا برکنار شدن از طرف موکل یا پایان مدت وکالت به جهتی از جهات، وکالت طرف مقابل یا اشخاص ثالث را در آن موضوع بر علیه موکل سابق خود یا قائم‌مقام قانونی او قبول نمایند. وکیل کیفری، وکیلی است که در حوزه دعاوی کیفری اعم از سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، جعل و استفاده از سند مجعول و… فعالیت میکند.در دعاوی کیفری در مرحله تحقیقات مقدماتی متهم می‌تواند تنها یک وکیل داشته باشد. در جرائم صلاحیت دادگاه کیفری 1 هر یک از طرفین می‌توانند حد اکثر تا 3 وکیل نیز داشته باشند. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی (شرکت‌ها) یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود. در حال حاضر به دلیل پیچیدگی‌های امور حقوقی، ضرورت و الزام داشتن وکیل و همراهی او در فرآیند دادرسی بیش از گذشته احساس می شود. حضور اشخاصی که آگاهی درست و کاملی از قوانین جاری کشور، رویه قضایی محاکم دادگستری، نظریات دکترین حقوقی و غیره دارند، در کنار طرفین دعوا تا حد بسیار زیادی می تواند از تنش‌های روانی اصحاب دعوا بکاهد.
شایان ذکر است که در سال ۱۳۷۹ قانون برنامه‌ی ۵ ساله‌ی سوم توسعه‌ی اقتصادی کشور تصویب شد و در ماده‌ی ۱۸۷ آن قانون مقرر گردیدکه قوه‌ی قضائیه نیز می‌تواند رأسا وکلایی را تحت نظر و نظارت خود به امور وکالتی مشغول نماید. متعاقب آن تشکیلاتی برای این منظور تحت نظر و نظارت مستقیم قوه‌ی قضائیه با نام «مرکز امور مشاوران و وکلاء قوه‌ی قضائیه» تشکیل گردید و وکلایی نیز در پی آن و در سال‌های اخیر توسط این مرکز به عنوان وکیل پذیرفته شده و با صدور پروانه‌ی وکالت به امور وکالتی اشتغال یافته‌اند. 2- وكيل دادگستري كسي است كه با داشتن پروانه وكالت و عضويت در يكي از كانون هاي وكلاي دادگستري از طرف اشخاص حقيقي يا حقوقي (دولتي يا غيردولتي) دفاع از حقوق موكل و پاسخ به ادعاها و دلايل و ارائه آن ها را در دادسراها و دادگاه ها و ادارات ثبت اسناد و املاك مي پذيرد. بنابراين فقط وكيل دادگستري يا نماينده حقوقي سازمان هاي دولتي يا مدير شركت در چارچوب اختيارات قانوني از سوي شركت يا موسسه مربوطه مي توانند در مراجع قضايي، ثبتي و اداري، از طرف موكل يا شركت يا موسسه يا مركزي كه نمايندگي داده است، حاضر شود. در برخی از امور کیفری که مجازات آنها اعدام، قصاص نفس، سنگسار یا حبس ابد است، به دلیل پایین بودن معلومات حقوقیِ متهمین برای دفاع از خود در این جرایم سنگین، داشتن وکیل در دادگاه اجباری است. حال اگر شخص متهم، نخواهد یا نتواند وکیلی به دادگاه معرفی کند یا حتی خودش نیز چنین درخواستی نکند، دادگاه اجبارا برای وی وکیل تسخیری تعیین میکند.
دو مرجع صادر کننده پروانه وکالت